13 Mayıs 2012 Pazar


HALİT
HALİT , KAYA TUZUNA VERİLEN JEOLOJİK TANIMLAMADIR. YAYGIN OLARAK BESLENME ALANINDA KULLANILIR.

Halit genellikle tuz ya da kaya tuzu olarak bilinir genellikle renksiz yada beyaz olmasına rağmen bazı örneklerde siyah , mavi , turuncu , mor , kırmızı ya da sarı tonda bulunabilir. Eski çağlardan beri bilinmekte ve beslenme alanında kullanılmaktadır. Son yıllarda klor , sodyum ve sodyum hidroksitin başlıca kaynaklarından biri haline gelmiştir. Adı deniz ya da tuz anlamıyla Yunanca hals kelimesinden gelir.  Deniz suyundaki materyalin yüzde 80 ‘ini oluşturduğu düşünülürse bu tanımlama oldukça uyumludur.
Beslenme ve yemek alanında kullanılan tuzun  büyük bir bölümü kuru bölgelerdeki katı Halit tortullarından elde edilse de , klor , sodyum  ve sodyum hidroksit şeklinde kullanılan Halit deniz suyundan elde edilmektedir.

KLORUN KULLANIM ALANLARI
KÖKENİ
Klor , bakterileri içme suyundan arındırmak amaçlı kullanılan bir çeşit gazdır, ayrıca başta gübre olmak üzere sayısız organik kimyasalın yapımında  da kullanılır. Halitten mineraldeki sodyum ve klorun  elektroliz işlemiyle Downs yöntemi adı altında çıkartılmasıyla elde edilir.
Halit , özellikle buharlaşmanın yaşandığı bölgelerde , tuzlu suyun çökelmelerinde oluşur.
Mineral genellikle anhidrit , , alçı taşı ve silvin ile birlikte bulunur.
En önemli kaynaklar arasında Salzburg (Avusturya);Ontario(kanada); Dax (Fransa);staafurt(Almanya);punjab(Hindistan);agrigento, cosenza, enna ve pisa (İtalya); Weiliczka(Polonya);Sibirya(Rusya);Katalonya(ispanya); VaudKanyonunda Bex (İsviçre) yer alır.ABD ‘ de Arizona , kalifoniya, Kansas, Louisiana ve newyork önde gelen Halit kaynaklarına sahiptir. İngiltere  Adalarında is Nortwich , Chesshire(İngiltere) önemli bir bölgedir. Diğer başlıca Halit  kaynaklarına sahip ülkeler ise Cezayir , Arjantin , çin , Kolombiya, Etiyopya ve peru’ dur.
SODYUMUN KULLANIM ALANLARI
Sodyum ilk kez 1807 de büyük İngiliz  bilim adamı sır Humphry Davy (1778-1829) tarafından tanımlanmış bir metalik elementtir. Yüksek oranda reaksiyona girebilme özelliğine rağmen , bileşim formunda  dünyada en yaygın altıncı elementtir. Çeşitli kimyasal bileşimlerde zayıflatıcı  ve nükleer reaktörlerde soğutucu olarak kullanılır.  Klor gibi Sodyum da Downs yöntemiyle tuzlu sudan çıkartılmaktadır.

SODYUM HİDROKSİDİN KULLANIM ALANLARI
Halit çok önemli bir sodyum hidroksit kaynağıdır. Bu yüksek oranda  aşındırıcı alkali (genellikle yakıcı soda olarak ta bilinir) daha çok kağıt ve sabun üretiminde kullanılır. Tuzlu suyun  elektrolize işlemi sırasında klor ve sodyum yan ürünü olarak elde edilir.
TESLER VE BAKIM
Halitin yağlı bir tabakası vardır, soğuk suda kolaylıkla çözülebilir. Eğer sonuş olarak ortaya çıkan  çözelti kurumaya bırakılırsa çökme sırasında yeniden oluşur. İçindeki sodyum içeriğinden dolayı Halit  açık bir alevde parlak sarı bir renk alabilir. Ultra viole  ışınlarına maruz kaldığında bazı Halit örnekleri yeşil , turuncu ya da kırmızı ışınırlık sergileyebilir. Halit saf alkol  ile temizlenmelidir.
ÖZELLİKLER

Halit , halojen metalik elementlerinden klor , brom , flüor ya da iyot  ile birleşmiş mineral grubuna bağlı bir mineraldir. Sodyum ve klordan meydana gelir. Kristalleri simetrinin kübik  sistemine bağlıdır. Bazı örnekler içbükey yüze sahip olabilse de , çoğunlukla küpler  halinde karşımıza çıkar. Kristal olmadığı zaman , Halit dev kütleler ya da tanecikler şeklini alır. Dev kaya kütleleri kaya tuzu olarak adlandırılır.
Saf halitin özgül ağırlığı 2.16’dır ve oda sıcaklığında suyun eşit hacminin ağırlığından daha büyüktür. Ancak , örnekler ender olarak saftır, bu nedenle özgül ağırlık 2.1ile 2.2 arasında değişebilir. Halit kristalleri  bir çekiç ile darbe aldığında ya da benzer bir basınca maruz kaldığında en zayıf noktalarına kadar parçalanır. Mükemmel  bir bölünümdür. Halitin bölünüm ile  ilgili göze çarpan nokta ise parçaların mükemmel kübik şekiller almasıdır.
BİLGİ DOSYASI
AKİK
  • Grubu                          : halitler
  • Kristalik Sistem            :kübik
  • Kimyasal Formülü        :NaCl
  • Sertlik                          : 2
  • Yoğunluk                     : 2.16
  • Bölünüm                      : mükemmel
  • Kırılma                        : Konkodial
  • Renk                           : renksiz
  • Damar                         : beyaz
  • Parlaklık                      : Camlı
  • Işınırlık                        : yeşil turuncu yada kırmızı

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder