13 Mayıs 2012 Pazar


HEMATİT
HEMATİT,DÜNYANIN BAŞLICA DEMİR KAYNAĞIDIR.DEMİR ZENGİNİ ELEMENTLERİN İÇİNDE EN YAYGIN OLARAK ÇIKARTILANDIR.

Hematit,adını Yunanca’dan alır ve kan anlamına gelir.Oksijene maruz kaldığından kırmızılaşsa da,normalde çelik gir ya da demir siyahıdır.Endüstriyel açıdan önlemlidir ve koleksiyoncular tarafından büyük ilgi görür.

YAYGIN MİNERAL
KÖKENİ
Hematit,dünya üzerinden bir çok bölgede yaygın olarak bulunmaktadır.İç yapısında en fazla demire sahip mineral olmasa da,en yaygın ve buna bağlı olarak demirin başlıca kaynaklarından biridir.Bazı kaliteli hematit örnekleri süslemede ve değerli örnekleri süslemede ve değerli taş olarak kullanılmasına rağmen Mohs Ölçeği’nde 6.5 sertlik oranıyla çok büyük dikkat ister.Hematit kristalleri bir papatyanın yaprakların benzer şekilde bulundukları zaman  ‘’demir gülü’’ adını alır ve narin kristaller ‘’ayna hematit’’(spekülom) olarak bilinir.Spekülom Latince’den gelir ve ‘’ayna’’ anlamındadır.Hematitin bu formu,yansıtan yüzeylerin yapımında tercih edilir.
Hematit hem birincil hem de ikincil bir mineraldir. Birinci mineral herhangi bir değişim göstermemiş mineraldir ve volkanik kayalarda , hidrotermal damarlarda ve ayrıca tortul kayalarda görülür. Hematit ikincil mineral olarak demir zengini su tortulaştığı zaman görülür ve bu olduğu zaman hematit daha eski minerallerin yerini alır. Kireçtaşı gibi tortul kayalarda görüldüğünde hematit genellikle iki form alır. Bunlardan biri mineraller arasında yapıştırıcı olması diğeri ise küçük ince yuvarlak şekil olarak ortaya çıkmasıdır. Bu yuvarlak  şekillere verilen bilimsel terim ‘’oolit’’ tir. Ve yumurta taşı  anlamıyla  Yunanca ‘dan gelir . Hematit  , kambriyum çağı öncesinde Brezilya , Minas  Gerais ; Quebec;  Kanada ,ABD Superior Gölü kıyılarında ve Venezuella ‘ nın merkezinde  yaygındır. Koleksiyonculara uygun kaliteli hematit kristalleri  Almanya ‘da St Gotthard ‘da , İsviçre ,İtalya ‘da Vezüv Dağı çevresinde ve Elba Adası’nda bulunur.
İngiltere Adaları’nda toplanabilecek hematitler Cumbria Cleator Moon ‘da bulunabilir.
DEMİRİN KULLANIM ALANLARI
Demir insanlık tarafından bilinen en önemli metallerden biridir.Kolaylıkla uzun parçalara ayrılıp ince tabakalar halinde basılır.(dövülgendir)İyi bir elektrik ve ısı iletkenidir.Demir manyetik olmasa da,mıknatıslar tarafından etki görür.Demir dünya kabuğunda ki en yaygın dördüncü elementtir ve ağırlığının yaklaşık %5’ini oluşturur.Bilim adamları ,demirin dünyanın çekirdeğinin ana bileşimi olduğuna inanır.sadece dünyamızda değil güneş de dahil olmak üzere uzayda birçok yıldızda da demir bulunmaktadır.
DEMİR ÇEŞİTLERİ
Hematit maden eritme ocaklarında pik demiri üretmek için saflaştırılır.Pik demiri eritilip dökümler üretilir ve ticari açıdan temizlenerek dövme demir yapımında kullanılır.Döküm,pik demirin yeniden eritilip küçük fırınlara döküm kalıplarında konulmasıyla elde edilir.Bu tür demir genellikle %2 ile %6 oranında karbon içerir,hurda demir ya da çelik farklı karışımlarda eklenebilir.Döküm özellikle  makine parçaları  , motor silindir blokları , boru ve radyatör yapımında kullanılır. Dövme demir daha sert ve paslanmaya dayanıklı olması için saflaştırılır ve sadece çok yüksek ısılarda eriyebilir. Demir süs eşyalarında  ve sanayide çok geniş bir sektörde kullanılır.
ÖZELLİKLER

Hematit , minerallerin oksit grubuna aittir. Demir oksittir ve bileşimindeki her molekül her zaman iki demir atomu ve 3 oksijen atomu içerir. Genellikle taneli kütlelerde kullanılır, yüzeyi onu çevreleyen maddeye bağlı olarak parlak ya da topraklı olabilir. Hematitin göz alıcı metalik bir parlaklığı vardır. Çok kompleks bir trigonal sisteme  bağlı olan kristalleri , birbirine parelel bir yada daha fazla köşeyle altı köşeli şekilleri andırır. Hematit ayrıca tabakalarda ya da dev katlanmış kütlelerde meme ya da üzüm şekilleriyle karşımıza çıkabilir.
Hematit yarı sert bir mineraldir. (mohs ölçeğinde 5-6 arasındadır) bıçakla çizilmesede koleksiyoncular örneklerini çarpmamaya ya da düşürmemeye dikkat etmelidir çünkü hematit bu tip darbelere karşı dayanıksızdır.
BİLGİ DOSYASI
Hematit
  • Grubu                          : Oksitler
  • Kristalik Sistem            :Trigonal
  • Kimyasal Formülü        :Fe 2 O3
  • Sertlik                          : 5-6
  • Yoğunluk                      : 5.26
  • Bölünüm                       : Yok
  • Kırılma                         : Belirsizden Yarı  Konkodiale
  • Renk                            : Kırmızı ya da siyahtan çelik griye
  • Damar                          : kırmızıdan kızıl kahveye
  • Parlaklık                       : metalik bazen donuk
  • Işınırlık                         :Yok

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder